Een goede espresso zetten lijkt eenvoudig, maar vraagt aandacht, precisie en controle. Eén van de meest voorkomende problemen is dat de koffie te snel doorloopt. Het resultaat: een zure, waterige of ongebalanceerde smaak. Gelukkig zijn er duidelijke oorzaken en praktische oplossingen.
Wat is doorlooptijd?
De doorlooptijd is de tijd dat het water in contact is met de koffie in de filterdrager. Voor espresso ligt de richtlijn tussen de 25 en 35 seconden. Loopt de koffie al na 10 tot 15 seconden door, dan is de extractietijd te kort. In die eerste fase worden vooral zuren en oliën geëxtraheerd, wat leidt tot een scherpe of dunne smaak.
Tussen 15 en 25 seconden komen zoetere tonen vrij die de zuren in balans brengen. Na 30 seconden beginnen bitters en cafeïne door te komen. Een te lange extractie geeft vaak een droge, wrange nasmaak.
Gebruik de doorlooptijd als hulpmiddel, maar vertrouw uiteindelijk op smaak en textuur om te bepalen of je espresso klopt.
Mogelijke oorzaken van een te korte doorlooptijd
Wanneer je espresso te snel doorloopt, is er meestal iets mis in de afstelling of bereiding. Deze factoren spelen daarbij vaak een rol.
Te lage dosering
Een lagere hoeveelheid koffie zorgt voor minder weerstand. Het water vindt sneller zijn weg door de puck en haalt te weinig oplosbare stoffen uit de koffie. Het gevolg is een slappe, zure espresso. Probeer de dosering te verhogen en weeg je koffie altijd af voor consistentie.
Te grove maling
De maalgraad heeft grote invloed op de doorlooptijd. Een grove maling laat water te gemakkelijk door, waardoor de extractie te kort is. Verfijn de maling stapsgewijs en test telkens de tijd én smaak.
Let op: hoe fijner je maalt, hoe meer weerstand je creëert en hoe langzamer de koffie zal doorlopen.
Ongelijke of te lichte tampdruk
Bij te licht aandrukken ontstaat er te weinig weerstand. Het water stroomt dan te snel en onregelmatig door de koffie. Ook ongelijkmatig tampen – waarbij de ene kant harder aangedrukt is dan de andere – kan zorgen voor channeling, waarbij water zich een weg baant langs zwakke plekken. Dit geeft een extractie die tegelijk bitter én zuur kan zijn.
Gebruik een consistente techniek of overweeg een tamper met drukveer of een automatische tamper voor meer gelijkmatigheid.
Let op je output
Doorlooptijd is een belangrijk hulpmiddel, maar geeft niet altijd het hele plaatje. Richt je daarom ook op de output. In de specialty coffee wordt vaak een verhouding van 1:2 gebruikt: bijvoorbeeld 18 gram koffie in, 36 gram espresso uit.
Een weegschaal is onmisbaar om deze verhouding goed te volgen. Zo werk je niet alleen op tijd, maar ook op resultaat – en dat geeft betrouwbaardere feedback.
In het kort
Loopt je espresso te snel door, dan is er vaak iets mis met de weerstand in de puck. Kijk eerst naar je dosering, pas daarna de maalgraad aan, en zorg voor een stabiele tamp. Werk met een timer én een weegschaal, en gebruik je zintuigen als laatste check: smaak en textuur vertellen je altijd het meest.
